Adrasan Cevresindeki Tarihi Mekanlar

CORYDELLA

Şehir, Kumluca’nın batısındaki ilçe merkezine, 1 km. uzaklıkta, iki tepe üzerinde kurulmuştur. Bugün, toprak üstünde yanlızca, şehre su getiren “aguaduktur kalıntıları” seçilebilmektedir. Diğer eserler, yok edilmiştir. Kent, Bizans ve geç Bizans devirlerinde, gelişme göstermiştir. Fakir bir köylü kadının keçisinin ayağına bir zincirin takılması ile ortaya çıkan ve “Kumluca Definesi” diye tanınan define bu ören yerinde çıkmıştır. Ne yazık ki, çok değerli altın ve gümüş eşyalardan oluşan definenin büyük bir kısmı, Amerika’ya kaçırılmış, çok az bir kısmı Antalya Müzesinde sergilenmektedir.

GAGAE

Mavikent Kasabası, Aktaş Mevkiinde bulunan Gagae isimli antik kent, Akropolis kayalığı ile Deniz arasında kalan bir alanda kurulmuştur. Buradaki yapılar, Roma ve Ortaçağ izlerini taşımaktadır. Şehrin duvarları ve bazı Hristiyan Kiliseleri ile bir çok kalıntılar hala durmaktadır. Gagae, aşağı ve yukarı olarak değerlendirilen bir Akrepolisidi. Gagae‘ye Paleopolis‘de denilmiştir Gagae ismi, varlığının şu an araştırılmasının mümkün olmadığı, bir tür taş olan, “Gagates’ten” türediği bilinmektedir. Serpentin Porfiritit tuzaklar ve kireç taşından oluşan çevrenin mineral özellikleri hakkında, özel bir araştırma bulunmamaktadır.

iDEBESSİOS (KOZAĞACI)

Kumluca’dan alakır barajı kenarından 30 km. gidilerek asfalt yoldan Karacaören köyü incirağacı mahallesine varılır. Buradan 5 km. kadar stablize yoldan kuzeye gidilerek Karacaören köyü Kozağacı mahallesine varılır. Buradan, İbedessios Antik kenti vardır. Kentte bir tiyatro ile hamam, su yolu, kilise ve kitabeli ve kabartmalı aile mezarları, gözetleme kulesine rastlanır. Şehrin yapılarının çoğu, geç Bizans devrine aittir. Şehrin en önemli özelliği lahitlerin U planı oluşturacak şekilde, üç mezarın yan yana konulmasıyla aile mezarlarının meydana getirilmiş olmasıdır. Lahitlerin üzerinde çoğunlukla kitabe ve vazo şekilleri vardır. Boğayı parçalamaya hazırlanan bir aslanın, lahit üzerine, yarım kabartma şeklinde işlendiğini gösteren tablo, ilgi çekicidir. Ancak boğanın başı kırılmıştır.

KORMOS (KORMİ)

Karacaören Köyü, Karabük mahallesinde bulunan Antik Kent, Tarihi hakkında herhangi bir bilgi edinilememesine rağmen, kent kalıntıları halen varlığını göstermektedir.

MELANİPPE

Mavikent Kasabası, sınırları içerisinde bulunmaktadır. Antik kente ait kalıntılar, hala mevcut olmakla birlikte, Melanippe antik kentinin geçmişi ile ilgili detaylı bir bilgiye ulaşılamamıştır. Kent hakkında edinilen bilgilere göre, Hellenistik döneme ait bir kent olduğu söylenilmektedir.

OLYMPOS

Kumluca’nın doğusunda yer alan Olympos, Hellenistik devirde kurulmuş bir şehir olup,Adrasan’a 15 km. uzaklıktadır. Antalya-Kumluca yolu üzerinde, Çıralı’yı 2 km geçtikten sonra, Olimpos/Adrasan kavşağından girildikten, 14 km sonra ulaşılır. Varlığını, M.Ö. II. yüzyılda bastırdığı anlaşılan sikkelerden anlamaktayız. M.Ö.100′de Lykia Birliğinin önde gelen ve üç oy hakkına sahip, altı şehrinden birisidir. M.Ö. 1. yüzyılda korsanların yatağı olmuştur. M.Ö. 78′de Romalı kumandan Servilius isauricus, Olympos’u korsanlardan temizleyerek, Roma topraklarına katmıştır. M.S.II.Yüzyılda Rhadiopolis’li Opramoas buraya yardım elini uzatmış, şehir en mamur hayatını bu yüzyılda yaşamıştır. Şehrin ortasından bir derecik akmaktadır. Derenin güney yakasında “Bizans Bazilikası” (Mahkeme salonu) yer alır. Onun gerisinde tiyatro, tiyatronun batısında nekropol vardır. Derenin kuzeyinde ise deniz tarafında 50 metre yükseklikte akropol, onun batısında, kubbeleri mozaiklerle kaplı hamam ve daha batıda, anıtsal kapısı kalmış olan, mabet yer alır.

RHADİOPOLİS

RhadiopolisCorydella ile aynı yönde, Kumluca’nın batı yönünde, ilçeye 4 km. uzaklıkta, bir dağın yamacında kurulmuştur. İsminden dolayı Rodosluların kurduğu bir şehir olduğu, arkeologlarca söylenir. XIX. Yüzyıl bilginlerince kentin adı “Rhudos” (Gül) ile ilgili görülmüştür. Kentle ilgili bilgileri, Rhadiopolis’in yapılmasında büyük yardımları bulunan, Hadrian zamanında yaşamış, Opramoas isimli, Lykia’lı bir zenginin diktirdiği, anıttan öğrenmekteyiz. Arkeolog Cevdet Bayburtluoğlu’na göre, Lykia dilinde yazılmış kitabelerin en doğuda olanı, Rhadiopolis’te olduğu ve Lykia ülkesinin doğu sınırının bu şehirde olduğunu gösterir.

Kral Opramoas zamanında, en zengin devrini yaşayan şehir, Kral Opramoas, komşu şehirlerin tahrip olan eserlerini de, yardım ederek onarttırmıştır. Şehrin tiyatrosu, hamamı, Opramoas anıtı, kilisesi, kaya mezarları ve lahitleri ve çok sayıda su sarnıcı bulunmaktadır. Tiyatronun skenesinde yazılı olan 12 imparator mektubu, 19 Procurator mektubu ve 33′ü birlik toplantısına ait yazılı anıt, antikacılarca tahrip edilmiştir.

AKALİSSUS 

Kumluca’dan Alakır barajı kenarından 30 km. gidilerek asfalt yoldan Karacaören köyü İncirağacı mahallesine varılır. Köyün güneydoğusunda kaya mezarlarına ve lahitlere rastlanır. Burada 1950′li yıllarda çok büyük hazineler köylüler tarafından çıkarılmış ve hepsine devlet tarafından el konulmuştur.

ÇIRALI – YANARTAŞ (KHİMAİRA)

  

Çıralı‘nın Olimpos‘la birlikte anılmasının nedenlerinden birisi, kumsallarının birbirine yakın olması ise de, kanımızca asıl neden, Yunan Mitolojisine, başlı başına bir efsane kazandıran, Yanartaş‘ın Çıralı‘ya yakın olması ve Çıralı‘nın adını, Yanartaş‘dan almasıdır. Yanartaş adı verilen, sürekli yanan doğal gaz çıkışları; Çıralı‘yı kuzeybatıdan çeviren, ofiyolitik kayaçlar içerisinde yer almaktadır. Yunan Mitolojisindeki, Khimaira Efsanesi, burada geçmiştir. Azra Erhat‘ın Mitoloji Sözlüğünde Khimaira bahsi şöyle anlatılır;

“İkisi de yeraltı yaratıkları olan Typhon ’la Ekhidna ’nın birleşmesinden Khimaira diye bir canavar doğar. Hesiodos onu şöyle anlatır (Theog. 318 vd.):

Khimaira‘yı da doğurdu Ekhidna,
söndürülmez ateşi üfleyen Khimaira‘yı,
korkunç ve büyük, hızlı ve güçlü,
bir yerine, üç kafalı Khimaira‘yı:
Biri azgın bakışlı aslan kafası,
öteki keçi, öteki yılan, ejderha kafası
Pegasos hakkından geldi bu Khimaira ’nın
koca yiğit Bellerophontes ’le birlikte.

Homeros, aşağı yukarı Hesiodos gibi tanımladığı Khimaira ‘yı, Bellerophontes Efsanesine bağlar. Homeros’la Hesiodos’ta sözü geçmeyen bir anlatıma göre, Bellerophontes Khimaira ‘ya saldırmak için Pegasos atına binmekle kalmamış, kargısının ucuna (ya da kullandığı oklara) kurşun koymuş, canavarın ağzından fışkıran ateşle eriyen kurşunlar etini dağlayıp yakmış, korkunç ejderha da böylece can vermiş.

Khimaira ‘nın bulunduğu yer; Lykia ’da Olympos (bugün Çıralı) kentinin arkasındaki Yanartaş diye gösterilir. Burada, ilkçağda olduğu gibi, bugün de, dağdan doğal gazlar fışkırır ve bunlar kendiliğinden ya da bir kibritle tutuşturulup hiç durmadan yanar. Öyle ki, dağda yer yer yanan ateş denizden bile gözüküp, gemicilere kılavuz olurmuş. İlk çağ yazarları da, Khimaira ateşini bilir. Ne var ki, yeri üstünde, tam bir uygunluk yoktur. Anlattıklarında;

Plinius ’a göre, “mons Chimaera” Phaselis ‘e yakındır.

Skylax ‘ın açıklaması gerçeğe daha uygundur “Dionysias Adası, Siderus Limanı ve Burnu; bunun üstünde, dağda Hephaistos Mabedi ve topraktan kendiliğinden fışkıran büyük alev bulunmaktadır ki, hiçbir zaman sönmemektedir.

Her iki yazar da, doğal ateşin fışkırdığı yerde, Hephaistos ’a bir tapınak bulunduğunu söylemektedirler. Gerçekten de bugün orada, yapı kalıntıları ve Hristiyanlık çağına kadar uzanan bir tapınak yeri olduğunu gösteren yazıtlar bulunmaktadır.”

Görüldüğü gibi Yanartaş Khimaira Efsanesinin yanı sıra Belferophontes Efsanesine de konu olmuştur.

YanartaşYanar Dere Vadisinin güney yamacında, serpantinitler içerisinde, üç ayrı lokaliteden çıkarak yanan doğal gaza, yöre halkının verdiği isimdir. Gaz çıkış lokalitelerinden en çok ziyaret edileni, Yanartaş2 olarak gösterilendir. Burada, mevsimlik akan, Yanar Dere Vadisi ’nin batı yakasında, yamacın deniz seviyesinden 165 m. yüksekliğindeki noktasından başlayarak, 180 metreye kadar yükselen, 80 metre uzunluğundaki meyilli yüzeyi üzerinde, dört ayrı seviyede, sürekli yanan gaz çıkışları bulunmaktadır. Ziyaretimiz sırasında, en üstte yanar vaziyette iki ocak, 30 metre aşağısında üç ocak, 18 m. aşağısında, vadiye dik bir çizgi üzerinde, oniki ocak ve onun yaklaşık 30 m. aşağısında, iki ocak daha olmak üzere, toplam ondokuz adet yanar vaziyette doğalgaz çıkışı sayılmıştır. En aşağıdaki ocakların altında, büyük bir kilise yıkıntısı bulunmaktadır. Henüz kazı yapılmayan kilisenin; erken Bizans dönemine (olasılıkla M.S. 6. yy) ait olduğu ve ilkçağda burada bulunan Hephaistos ’a (Hephaistos: Yunan Mitolojisi ’nde, Zeus ile Hera ’nın oğlu olup, her türlü madeni işleyip olağanüstü güzellikte eserler yaratabilen, bir tanrıdır. (Azra Erhat: Mitoloji Sözlüğü).) adanan tapınağın kalıntıları üzerine yapıldığını düşünüyoruz. Kilisede kazı yapıldığı taktirde büyük bir olasılıkla, altta adı geçen tapınağın temellerine ulaşılacaktır.

Khimaira‘nın mitolojideki tarifine göre: Keçi ve yılanÇıralı‘nın çevresini kuşatan Toros Dağlarında bol bulunan hayvanlar olup, ateşin çıktığı yeriarslan iseateşin gücünü temsil etmektedir…

Birinci Yanartaş: Yanartaş‘ın kuş uçumu, 525 m. Kuzey batısında, Çatal Tepe ‘nin doğusundaki belin hemen altında, deniz seviyesinden 335 m. yükseklikte, ikinci Yanartaş (birincisinden 155 m. daha yüksekte) mevkii, yer alır. Burada, yedişerlik iki sıra halinde, 14 ocaktan doğal gaz çıkışı olmaktadır. Bu kesimin, yaklaşık 30 m. aşağısında, yan yana üç tane yanar durumda gaz çıkışı daha bulunmaktadır.

İkinci Yanartaş: Çıralı Havzası‘nın doruk seviyesinde yer aldığı için, bu noktadan, gerek Çıralı Ovasıgerekse Tahtalı Dağları panoramik bir şekilde görülebilmektedir. Bu nedenle, çok iyi bir seyir yeridir. Ancak, buraya Çıralı tarafından ulaşmak, bir hayli zahmetlidir. Birinci Yanartaş‘la, İkinci Yanartaş arasındaki sarp yamaç, zorluğu nedeniyle, yerli ve yabancı turistler genellikle Birinci Yanartaşı, Çıralıtarafından gelerek ziyaret etmekte ve ikinci Yanartaş ‘a çıkmadan geri dönmektedir. İkinci Yanartaşı ziyaret edenler ise, genellikle batıdaki, Ulupınar – Karadere Vadi yamaçlarını izleyen patikayı kullanarak gelmektedir. Bu patikanın ayrıntılı anlatımı “Ulupınar Bağlantılı Yanartaş Patikası” bölümünde sunulmuştur. Bu bölümde, Birinci Yanartaş‘a Çıralı tarafından gelen yola ilişkin açıklama verilmektedir. Yanartaş ‘a gitmek, isteyen turistler Olimpos ya da Çıralı ‘dan minibüslerle, Çıralı Ovası ‘nın batısını takip eden yoldan, Yanar Boğazı denilen yere gelmekte, buradan itibaren yayan olarak, yaklaşık 1400 m. uzunluğundaki bir patikada, 140 metre tırmanarak (%10 eğim), Yanartaş ‘a  ulaşmaktadırlar.

Yanartaş hakkında bir hikaye:

Yunanistan’a bağlı Argos’ta, Bellerophontes adlı, tanrısal güzellikte bir delikanlı yaşarmış. Uçan at Pegasos’a sahip olmayı çok istediğinden, dağ bayır demeden, günlerce Pegasos’un peşinden koşturmuş ama, başarılı olamamış. Bir gün tanrılar, rüyasında, uçan ata nasıl sahip olabileceğini bildirmişler. O da, tanrıların istediği şekilde, atın su içtiği bir anda, kendine verilen altın gemle, ata sahip olmayı başarmış. Ancak, Bellerophontes bir gün, yanlışlıkla birisini öldürmüş. Bundan dolayı, Argos’tan ayrılıp, Tiryns kralı Proitos’un sarayına sığınmış. Kraliçe, bu yakışıklı gence çok geçmeden aşık olmuş. Onunla sevişmek istemiş. Fakat, Bellerophontes konuk olduğu evin sahibine saygısızlık etmek istememiş ve kraliçenin arzusunu geri çevirmiş. Kraliçe, kocasına yalan söyleyerek, gencin zorla, kendisinin koynuna girmek istediğini ileri sürerek, ondan intikam almak istemiş. Kral öfkelenmişse de, konuğunu öldürmek istememiş. Onu öldürtmek için, kayınbabası olan Lykia kralına, bir mektupla birlikte göndermiş. Bellerophontes, Lykia’ya ulaştığında, kral onu, Xanthos nehri yakınında karşılamış ve dokuz gün misafir etmiş. Dokuzuncu günde, damadının gönderdiği mektubu almış ve öldürülmesi gerektiğini anlamış. Ancak o da, öldürememiş ve Khimaira’nın öldürmesini istemiş. Böylece, ondan kurtulmayı düşünmüş. Khimaira, önü arslan, arkası yılan, ortası keçi olan ve ağzından alevler saçan garip bir yaratıkmış. Bellerophontes, tanrıların isteği ve kanatlı atı Pegasos sayesinde, Khimaira’yı yere sermiş. Kral, Bellerophonhes’e daha bir çok zor işler vermişse de o, hepsinin hakkından gelmiş. Bunun üzerine kral, onun tanrı soyundan geldiğine inanarak, ona birçok armağanlar vermiş ve kızıyla evlendirmiş. Bellerophontes, Poseidon soyundan geliyormuş. Bu evlilikten üç çocuğu olmuş, bunlardan kızı Laodameia, Zeus ile sevişmiş ve bu sevişmeden Sarpedon doğmuş. Sarpedon büyüyünce, Lykia kralı olmuş. Troya savaşına katılmış. “Ben taaa uzaklardan geldim yardıma, Anaforlu Xanthos’tan geldim, uzak Lykia’dan…” diyerek savaşta geri kalanlara çıkış ve birçok kahramanlık gösterdikten sonra, Akhilleus’un silahlarıyla savaşan Patroklos tarafından öldürülmüş. Son nefesini verirken, vazifesini Glaukos‘a devrederek ölmüş. Zeus, oğlunun ölüsünü, Lykia’ya götürmesi için, Apollon‘a emir vermiş. İşte böylece, yer altı yaratıklarından Typhon ileEkhidna‘nın birleşmesinden doğan Khimaira, bugün Çıralı ve Yanartaş denilen, Olympos’tan görülen dağda yaşarmış. Belerophontes’in, uçan atı Pegasos’a binerek, öldürdüğü Khimaira, son nefesini verirken bile, ağzından alevler çıkıyormuş. Bugün tabii, gazların kayalar arasından çıkıp yanması, işte bu efsane ile birleştirilir.

 

 

Menderes Yahşi hakkında

Menderes Yahşi: (Rehber ve dalış eğitmeni) 8 Mayıs 1962 senesinde İstanbul doğdu. İ.Ü. İktisat Fakültesini 1986 yılında bitirdi. 1989 - 1995 senelerinde bankacılık. 1995 - 2003 senesinde kurucularından olduğu Escortland Taksim'de bilgisayacılık yaptı. 2003 senesineden beri Antalya-Adrasan'da Deepfishing ve Adrasanbalik olarak, balık avı turları düzenliyor. Evli, bir çocuk babası.
Bu yazı ADRASAN kategorisine gönderilmiş ve , , , , ile etiketlenmiş. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.