Türkiye’de Balık Avının Genel Seyri:

Türkler, suyu sevmelerine ve bütün medeniyetlerini suya yakın yerlere kurmalarına rağmen, nedense, denizlere çok da yakınlık duymamışlar. Denizlerden sadece, ihtiyacı ölçüsünde faydalanmışlar. Denizi bir hayat tarzı haline getirmemişler. Arada, Barbaros Hayrettin Paşa ve Piri Reis gibi, çok büyük denizciler çıkmış, ama bunları takip eden büyük denizciler olamamıştır. Muhtemelen bunda, yönetim erkini elinde bulunduranların, denize bakış açısı ve önemini kavrayamamış olmaları veya hedeflerin denizler üzerinden olmamasının etkisi olmuştur.

Denizle ilgimizin az oluşu, yakın zamana kadar, denizlerimizin bakir kalmasını sağlamış, ama denize yönelmeye başladığımız zaman da, deniz ve balık kültürünün gelişmemiş olmasının problemlerini yaşamaya başlamışız. “Ben yapmazsam, başkası yapar” bahanesinin arkasına sığınarak, denizlerimizi ve iç sularımızı talan etmişiz. Plansız, programsız yapılan avcılık sebebiyle, balığımızı talan etmişiz. Önce, büyük balıklarla, hiç bitmez zannıyla başlayan avcılık, ihtiyaç fazlasıyla, kişisel tatminler ön planda tutularak, bir başkasının hakkını gözetmeden yapıldığından, kısa zamanda büyük balığın hızla azalması sonucu, küçük balığa yönelerek, balığı azaltıcı ve kıyılardan kovucu bir hal almıştır. Aslında, bitirdik sandığımız balığın çoğunluğu, aşırı avcılığın verdiği rahatsızlık sonucu, kıyılarımızı terk ederek, rahat edecekleri yerlere doğru kaymıştır. Artık balık avı, senenin belli dönemlerinde, kıyılarda yem balıklarının çoğaldığı zamanlarda, göç balıklarının geldiği dönemlerde, yapılır hale gelmiştir. Bu dönem dışında balık avı yapmak; üst düzey bilgi, donanım ve masraf gerektirir hale gelmiştir. Bu da, bireysel avcının tek başına üstesinden gelebileceği bir durum değildir.

Balığın azalmasına sebep olan, daha tehlikeli durumlardan bir kaçı da; deniz kirliliği, ses, gürültü ve kıyıdaki ufak balıkların önemini kavrayamamaktır. Ülkemizin en önemli gelir kaynaklarından biri olan turizm faaliyetinin, sürdürülebilir olması için, denizlerin temiz tutulması zorunludur. Denizlerimizi temiz tutarak, turizmden beklenileni alırken, balıklar için de uygun ortamı sağlamış oluruz. Denizlerin temizliği, hayati öneme sahiptir. Denizler temiz tutulmadan, yapılacak hiçbir çabanın önemi kalmaz, sonuç da vermez.

Balık Artışını Nasıl Sağlayabiliriz? :

Balık stoklarını arttırmanın en önemli yolu, kıyılardan elimizi, sonsuza kadar çekmekten geçmektedir. Çocuklarını korumayanların, gelecekleri de olamayacağı gibi. Bizim de, kıyılardaki yavru balıkları korumamız gerekir. Balığın çoğalabileceği en önemli yerler kıyılar ve kıyılarda bulunan temiz iç sulardır. Tuzlu ve tatlı suda yaşayabilen Kefal ve Levrek gibi, çok önemli balıklar, kıyılarda bulunan iç sular civarına yumurta bırakmakta veya bu iç sularda kendilerini daha büyük balıklardan koruyabilmektedir. Bu alanlarda balık avı yapılmaması, kısa zamanda balık miktarını arttıracak, lokomotif yerlerdir. Gelin, ufak balıkları koruyalım. Sadece, büyük balık avı yapalım. 5 – 10 sene içinde denizlerimiz, bakir dönemlerindeki gibi zengin olsun.

Kıyıda balık, 100 gr olduğunda avlayacağımıza, daha açıkta, 3 Kg olduğunda avladığımızda, bir balıkla, ailemizin ihtiyacını karşılarken, kıyıda bu avı yapmış olsaydık, 30 adet balık yakalamamız gerekirdi. Kıyıdan 30 tane ufak balık avlamak yerine, açıktan bir tane büyük balık avlamak, daha doğru bir hareket olacaktır. Kıyıda balıklar, stresiz bir ortamda büyüyüp, hızla çoğalarak, kısa sürede avlayacağımız boya geleceğinden, ailemizin ihtiyacını her istediğimiz zaman karşılayabiliriz. Üstelik kıyıdan gelen balık miktarı bir süre sonra, bizim avlayabileceğimizden fazla olacağından, çoğalma daha da artış gösterecektir.

Bir başka hesaplamayı da şöyle yapabiliriz. Her insana,100 gr, 10 adet yavru balık ve bu balıkları büyütebileceği bir alan verelim. Bu alan içinde, bu balıkları büyütsün. 3 Kg boyuna gelene kadar, bu balıkları yemesin. İlk balıklar 3 Kg olana kadar, 4 – 5 sene geçsin. İlk senenin sonunda, bu 10 adet yavru balık, yumurtlayacak boya gelir. İkinci sene yumurtlasın. Her yumurtlayan balığın binlerce yumurtasından, 100 adedinin yaşama şansı olsun. Bu oranı 10/100 gibi düşünelim. Yani, yumurtadan çıkan her 10 balıktan bir yaşasın. İkinci sene, yumurtlamadan sonra elimizde, 10*100=1000 adet balık olur. Üçüncü senede, yeni yavruların büyüme senesi olsun, sene sonunda, sadece 10 adet olan ilk balıklarımız yumurtladığında, toplamda (10*100=1000+1000=2000) 2000 balığımız olur. Üçüncü sene, 1010*100=10.100 yavru olurken balık sayısı 10.100+1000=11.100 olur.

Üçüncü sene sonunda, ilk 10 adet balık 3 kg boyuna ulaşsın ve balıkçımız bu balıkları yesin. Dördünce sene yiyeceği balık sayısı ne olur? Beşinci sene de ne olur? Bu hesap ortadayken, bu balıklar nasıl tükeniyor? Kıyıda 100 gr olduğunda avlarsak, büyüme şansı vermezsek. Ekonomik boya ulaşmasına izin vermez ve gerekeni yapmazsak, balık çoğalamaz. Bizde balıksız kalırız. Bu aşamada en büyük tehlike de, kıyıda ufak balıkları aşırı avlayarak, balıkları strese sokup, kıyılardan uzaklaştırmaktır. Balık üreme alanlarına dokunulmazsa, balığın beslenmesine, atık ekmek ve benzeri atık gıda maddeleri ile destek verilirse, balık inanılmaz bir hızla büyür ve çoğalır. Dışarıdan gıda takviyesi, ilk yumurtadan çıkan balığın 10/100 yaşama oranını, yukarı çekici bir unsur olacaktır.

Ufak balıktan, elini çek kampanyası başlatalım. Kampanya ya katılan ilk kişiler de biz olalım. Biz kimiz? Balığı ve yaşadığı ortamı sevenler.

…